Γράφει ο Δρ. Γιώργος Μιχελινάκης
Σύνοψη
Δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2021 στο έγκριτο διεθνές περιοδικό BMC Oral Health η βιβλιογραφική ανασκόπηση των Μιχελινάκη Γ, Αποστολάκη Δ, Καμποσιώρα Φ, Παπαβασιλείου Γ και Mutlu Özcan με τίτλο:
The direct digital workflow in fixed implant prosthodontics: a narrative review.
Η μελέτη αυτή, μια από τις ελάχιστες πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο, είναι μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας μεταξύ των ετών 2015-2020 σχετικά με το πλήρως ψηφιακό πρωτόκολλο. Συγκεκριμένα η μελέτη εξέτασε την ακρίβεια της ψηφιακής ενδοστοματικής αποτύπωσης (intraoral scanning) σε περιστατικά αποκατάστασης με μονήρη ή πολλαπλά εμφυτεύματα, τους παράγοντες που επηρεάζουν την ακρίβεια αποτύπωσης των ενδοστοματικών σαρωτών (IOS) στα εμφυτευματικά περιστατικά καθώς και τα ποσοστά επιτυχίας και επιβίωσης των αποκαταστάσεων που παράγονται ακολουθώντας το συγκεκριμένο ψηφιακό πρωτόκολλο.
Η εξέταση της σχετικής βιβλιογραφίας κατέδειξε με κατηγορηματικό τρόπο την μεγαλύτερη ακρίβεια της ψηφιακής ενδοστοματικής αποτύπωσης σε σχέση με την συμβατική αποτύπωση σε περιστατικά μονήρων εμφυτευμάτων καθώς και σε περιστατικά αποτύπωσης μερικής νωδότητας με εμφυτεύματα. Εφόσον ο κλινικός επιλέξει να προχωρήσει σε εκτύπωση τελικού εκμαγείου εργασίας για να ολοκληρωθεί με αναλογικό και όχι πλήρως ψηφιακό τρόπο η αποκατάσταση, θα πρέπει να λάβει υπόψιν του την ανακρίβεια που μπορεί να προκύψει στην τελική κατακόρυφη θέση των εμφυτευμάτων (7-43μm) από την διαδικασία εκτύπωσης (3d printing) ή κοπής (milling) του εκμαγείου.
Για τα περιστατικά αποκατάστασης ολικών τόξων με πολλαπλά εμφυτεύματα, η ψηφιακή ενδοστοματική αποτύπωση υπερτερεί της αναλογικής αποτύπωσης που γίνεται με τεχνική ανοιχτού ή κλειστού δισκαρίου και χωρίς ακινητοποίηση των αξόνων αποτύπωσης μεταξύ τους.
Αναφορικά με την συμβατική αποτύπωση πολλαπλών εμφυτευμάτων με χρήση ατομικού δισκαρίου και σύνδεση των αξόνων αποτύπωσης μεταξύ τους, τεχνική που σήμερα θεωρείται ως η τεχνική επιλογής σε ολικές νωδότητες με πολλαπλά εμφυτεύματα, δεν αναφέρθηκε καθολική συμφωνία για την υπεροχή της τεχνικής αυτής σε σχέση με την ψηφιακή ενδοστοματική αποτύπωση.
Η βιβλιογραφία, σε κάθε περίπτωση, δεικνύει με εμφατικό τρόπο ότι η ανακρίβεια σάρωσης ολικών τόξων με τους νεότερης γενιάς ενδοστοματικούς σαρωτές είναι σταθερά μικρότερη των 100μm.
Μεταξύ των παραγόντων που βρέθηκε ότι επηρεάζουν την ακρίβεια της ψηφιακής αποτύπωσης ήταν και οι ψηφιακοί άξονες αποτύπωσης (scanbodies). Συγκεκριμένα βρέθηκε ότι το υλικό κατασκευής (Polyether-ether-ketone, PEEK) και το σχήμα των ψηφιακών αξόνων αποτύπωσης (κυλινδρικό, χωρίς πολλές ακμές και γωνίες και με ικανό ύψος) επηρεάζουν θετικά την ακρίβεια αποτύπωσης.
Η επαναληψιμότητα της εργοστασιακής διαδικασίας παραγωγής των ψηφιακών αξόνων, ένας παράγοντας που ξεφεύγει από τα στενά όρια ελέγχου του οδοντίατρου, βρέθηκε επίσης ότι παίζει σημαντικό ρολό στην ακριβή μεταφορά της θέσης του εμφυτεύματος ψηφιακά.
Επίσης, συνίσταται να ακολουθούνται οι οδηγίες της κατασκευάστριας εταιρείας σχετικά με τον αριθμό των επαναλαμβανομένων χρήσεων και κλιβανισμών στις οποίες μπορούν να υποβληθούν τα scanbodies προκειμένου να διασφαλίζεται η ακρίβεια της ψηφιακής αποτύπωσης.
Άλλος ένας παράγοντας που βρέθηκε ότι επηρεάζει την ενδοστοματική ψηφιακή αποτύπωση των εμφυτευμάτων σε ολικές νωδότητας ήταν η απόσταση μεταξύ τους. Όσο αυξάνει η ενδιάμεση απόσταση μεταξύ διαδοχικών εμφυτευμάτων, τόσο μειώνεται η ακρίβεια λόγω έλλειψης σημείων αναφοράς για τον ενδοστοματικό σαρωτή (reference points).
Επίσης, οι συνθήκες περιβαλλοντικού φωτισμού κατά την διάρκεια της αποτύπωσης επηρεάζουν την διαδικασία με τον κάθε τύπο σαρωτή (IOS) να αποδίδει καλύτερα σε διαφορετικές συνθήκες φωτός.
Αντίθετα, παράγοντες όπως η εμπειρία του χειριστή του σαρωτή, η γωνίωση των εμφυτευμάτων και ο τύπος της σύνδεσης (εξωτερική ή εσωτερική) δεν βρέθηκαν να επηρεάζουν στατιστικά την ακρίβεια αποτύπωσης.
Ειδικότερα όμως για την εμπειρία στην χρήση του σαρωτή (operator experience), υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι όσο αυτή αυξάνει, αυξάνει και η ακρίβεια της αποτύπωσης μέχρις ενός ορίου, χωρίς όμως να τεκμηριώνεται ακόμα βιβλιογραφικά ποιο είναι εκείνο το όριο (cut-off point).
Αναφορικά με την επιτυχία και επιβίωση των μονήρων, μονολιθικών αποκαταστάσεων ζιρκονίας που παράγονται ακολουθώντας το πλήρως ψηφιακό πρωτόκολλο, η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε πολύ υψηλά ποσοστά (92%-100% και 97.5%-100% αντίστοιχα) για χρονικό διάστημα παρακολούθησης έως 3 έτη. Αναφέρονται τεχνικές επιπλοκές (αποκόλληση κολοβώματος, χρωματική απόκλιση τελικής αποκατάστασης) σε χαμηλά ποσοστά.
Για μονολιθικές αποκαταστάσεις διπυριτικού λιθίου, τα ποσοστά επιτυχίας και επιβίωσης ήταν 89%-100% και 100% αντίστοιχα. Οι τεχνικές και βιολογικές επιπλοκές που αναφέρονται στην βιβλιογραφία είναι και εδώ μειωμένες.
Αναφορικά με την αποδοχή του πλήρως ψηφιακού πρωτόκολλου εκ μέρους των ασθενών καθώς και την οικονομία κλινικού και εργαστηριακού χρόνου που επιτυγχάνεται, η βιβλιογραφία ήταν καθολικά υπέρ του ψηφιακού πρωτοκόλλου σε σχέση με το συμβατικό.
Τέλος, σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσης μελέτης, το ψηφιακό πρωτόκολλο αυτό δεν έχει δοκιμαστεί ακόμα ικανοποιητικά σε ακίνητες επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις ολικών τόξων. Περισσότερες μελέτες επ’αυτού θα πρέπει να διεξαχθούν στο μέλλον προκειμένου να ληφθούν χρήσιμα κλινικά συμπεράσματα.
→ Pubmed link: The direct digital workflow in fixed implant prosthodontics: a narrative review – PubMed (nih.gov)
