« Οι “οδοντιατρικοί αθλητικοί νάρθηκες”, αποτελούν μονόδρομο για την μέγιστη δυνατή προστασία των δοντιών, των ενδοστοματικών αλλά και περιστοματικών ιστών του αθλούμενου »
Γράφει η Ελευθερία Γεωργοπούλου (Υπεύθυνη Επικοινωνίας του toothnews)
Ο Dr. Θεόδωρος Τασόπουλος αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2004. Έκτοτε εργάζεται στην οδοντιατρική κλινική που διατηρεί καλύπτοντας το φάσμα όλης της σύγχρονης οδοντιατρικής. Το 2008 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο αντικείμενο της Προσθετικής στο πανεπιστήμιο του Bristol (Ηνωμένο Βασίλειο), ενώ το 2010 εκπόνησε την διδακτορική διατριβή του στο αντικείμενο της Προσθετικής σε συνεργασία με το τμήμα Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Έχει συμμετάσχει σε πλήθος εκπαιδευτικών σεμιναρίων, σε συνέδρια με ομιλίες και έχει δημιοσιεύσει επιστημονικές εργασίες σε ελληνικά αλλά και ξενόγλωσσα περιοδικά στο αντικείμενο της Προσθετικής. Αναλυτικότερα η κλινική εξειδικεύεται σε κατάρτηση σχεδίων θεραπείας και κλινικής αντμετώπισης απλών αλλά και σύνθετων περιστατικών Προσθετικής και Αισθητικής Οδοντιατρικής. Από το 2013 παρουσιάζει σειρά πρακτικών άλλα και θεωρητικών σεμιναρίων με θέμα την κατασκευή εξατομικευμένων προστατευτικών ναρθήκων.
Ο Dr Θοδωρής Τασόπουλος, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις λοιπόν. Είναι καταξιωμένος προσθετολόγος με δυνατή ιατρική σκέψη και πρακτική, ακολουθεί πιστά τις εξελίξεις στον οδοντιατρικό χώρο και προηγείται πολλές φορές έναντι άλλων, προσφέροντας γνώση και εμπειρία. Υποστηρίζει θερμά κι όχι άδικα την πρόληψη στην υγεία. Με άριστη κατάρτιση και αξιοσύνη της λειτουργίας του στοματογναθικού συστήματος μας “εξομολογείται” για την αναγκαιότητα των αθλητικών ναρθήκων και δεν αφήνει καθόλου περιθώρια αμφισβήτισης και αναβολής.
Ποιές είναι οι προσδοκίες ενος αθλητή, όταν προσέρχεται στο οδοντιατρείο για την κατασκευή ενος εξατομικευμένου προστατευτικού αθλητικού νάρθηκα;
Κάθε ασθενής ο οποίος προσέρχεται στο οδοντιατρείο για να κατασκευάσει εναν εξατομικευμένο αθλητικό νάρθηκα βλέπει τον ευατό του ως μελλοντικό ή εν δυνάμει πρωταθλητή και σίγουρα στοχεύει να του παρέχεται η μέγιστη δυνατή προστασία των δοντιών, των ενδοστοματικών άλλα και περιστοματικών ιστών. Δηλαδή προστασία οχι μόνο στα δόντια, άλλα στα ούλα, καθώς και στα οστά της άνω και κάτω γνάθου.
Ο τραυματισμός από ένα χτύπημα στο πρόσωπο κατά την διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων ή αθλοπαιδιών, τι συνέπειες μπορεί να έχει στον αθλούμενο;
Ο τραυματισμός της στοματοπροσωπικής περιοχής του αθλουμένου κατά την διάρκεια αθλοπαιδιών ή αθλητικών δραστηριοτήτων δεν προκαλεί μόνο απώλεια οδοντικής ουσίας απο χτύπημα στα δόντια, άλλα και απορρόφηση της ρίζας του δοντιού μεταγενέστερα. Παράλληλα, δύναται να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο κεφάλι όπως εγκεφαλική διάσειση, κατάγματα των οστών της κεφαλής και πιθανούς τραυματισμούς στον αυχένα του αθλουμένου. Το 80% των τραυματισμών αφορά τους κεντρικούς τομείς (τα 2 πρόσθια δόντια) της άνω γνάθου.
Σε ποιά αθλήματα αυξάνεται η πιθανότητα για τραυματισμό του αθλουμένου;
Το 1/3 των τραυματισμών των δοντιών αφορά αθλήματα επαφής, αθλήματα που χρησιμοποιούνται εξαρτήματα (μπάλες, ρακέτες, μπαστούνια) ή αθλήματα με ενδεχόμενο πτώσης (ιππασία, snowboard).
Ποιές κατηγορίες αθλουμένων εντάσσονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου;
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου εντάσσονται αθλούμενοι νεαρής ηλικίας, ασθενείς που φέρουν ακίνητους ορθοδοντικούς μηχανισμούς (σιδεράκια) και ασθενείς με ορθογναθικές ανωμαλίες (προγναθισμός, αυξημένη οριζόντια και κάθετη πρόταξη, σκελετικές ανωμαλίες 2ης και 3ης τάξης καθώς και υφιστάμενοι τομείς).
Αν θέλαμε να δώσουμε έναν ορισμό, τι θα λέγαμε ότι είναι ένας εξατομικευμένος, προστατευτικός αθλητικός νάρθηκας;
Σύμφωνα με την επίσημη ορολογία, εξατομικευμένος προστατευτικός αθλητικός νάρθηκας ορίζεται κάθε κινητό, ενδοστοματικό μηχάνημα το οποίο εμφανίζει ελαστικότητα, αντοχή στην παραμόρφωση και παρέχει προστασία στα δόντια, στις κροταφογναθικές αρθρώσεις, στα οστά της άνω και κάτω γνάθου, τους ενδοστοματικούς άλλα και περιστοματικούς ιστούς.
Σε ποιά αθλήματα είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικού αθλητικού νάρθηκα;
Σύμφωνα με την Αμερικανική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ADA), στα περισσότερα αθλήματα επαφής (πυγμαχία, πάλη, πολεμικές τέχνες κ.α.) αλλά και σε αθλήματα με περιορισμένη αθλητική επαφή (ποδηλασία, γυμναστική, αθλήματα στίβου), κρίνεται υποχρεωτική η εφαρμογή εξειδικευμένων μέσων προστασίας δοντιών και προσώπου από τραύμα. Στην ιστοσελίδα της Αμερικανικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας παραθέτονται όλα τα αθλήματα αναλυτικά που απαιτούν την χρήση αθλητικού νάρθηκα.
Στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικών αθλητικών ναρθήκων;
Δυστυχώς στην Ελλάδα η χρήση του αθλητικού νάρθηκα είναι προαιρετική στα περισσότερα αθλήματα, με εξαίρεση ορισμένα αθλήματα έντονης σωματικής επαφής, κατά την διάρκεια επίσημων αθλητικών αγώνων.
Ποίες κατηγορίες αθλητικών ναρθήκων υπάρχουν;
Οι νάρθηκες σύμφωνα με την Αμερικάνικη Εταιρία Δοκιμασίας Υλικών (ASTM) υποδιαιρούνται σε 3 κατηγορίες: • Προκατασκευασμένους • Μερικώς προσαρμοζόμενους • Πλήρως προσαρμοζόμενους (εξατομικευμένοι)
Μπορείτε να μας δώσετε περισσότερες πληροφορίες για κάθε τύπο νάρθηκα;
Για την πρώτη κατηγορία, οι προκατασκευασμένοι νάρθηκες μπορεί να είναι αρκετά οικονομικοί, εμφανίζουν όμως μέτρια συγκράτηση, κακή εφαρμογή και δημιουργούν προβλήματα δυσανεξίας στους αθλητές. Παράλληλα, δυσχεραίνουν τον αθλούμενο στο να επιτελέσει βασικές λειτουργίες, όπως η αναπνοή, η κατάποση και η ομιλία.
Όσο αφορά τους άλλους 2 τύπους αθλητικών ναρθήκων;
Οι μερικώς προσαρμοζόμενοι νάρθηκες είναι και αυτοί οικονομικοί. Διακρίνονται σε 2 υποκατηγορίες: Σε αυτούς που προσαρμόζονται στο στόμα με προθέρμανση του υλικού σε ζεστό νερό και σε αυτούς που αναπροσαρμόζεται η εσωτερική τους επιφάνεια με κάποια ειδικά οδοντιατρικά υλικά όπως η εν ψυχρώ ακρυλική ρητίνη και τα μαλακά επιστρώματα. Και οι δυο τύποι μερικώς προσαρμοζόμενων αθλητικών ναρθήκων εμφανίζουν αρκετά και σημαντικά μειονεκτήματα: Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι υποεκτατικοί, προσφέρουν μέτρια συγκράτηση αφού τα δόντια θα πρέπει να βρίσκονται συνεχώς σε σύγκλειση για να παραμείνει σταθερός ο νάρθηκας, εμποδίζοντας έτσι τον αθλούμενο στην αναπνοή και την κατάποση. Επιπλέον, στους νάρθηκες που προσαρμόζονται με προθέρμανση του υλικού (υποκατηγορία 1) υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να αλλοιωθεί το πάχος του υλικού, μειώνοντας παράλληλα την προσφερόμενη προστασία του νάρθηκα, ενω η αύξηση της θερμοκρασίας πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο για τραυματισμό (έγκαυμα) των περιοδοντικών ιστών (ούλων) του αθλητή.
Οπότε η λύση των πλήρως προσαρμοζόμενων προστατευτικών αθλητικών ναρθήκων (οδοντιατρικών) αποτελεί μονόδρομο;
Αδιαμφισβήτητα, η χρήση εξατομικευμένων προστατευτικών αθλητικών ναρθήκων ή όπως σε εμάς αρέσκεται να λέμε ‘οδοντιατρικοί αθλητικοί νάρθηκες’, αποτελεί μονόδρομο για την μέγιστη δυνατή προστασία των δοντιών, των ενδοστοματικών αλλά και περιστοματικών ιστών του αθλούμενου. Κατασκευάζονται με την λήψη αποτυπώματος στο οδοντιατρείο, γι αυτό και έχουν τέλεια συγκράτηση και εφαρμογή. Ο αθλούμενος δεν χρειάζεται να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του προβλήματα όπως δυσχέρεια στην αναπνοή, στην κατάποση ή στην ομιλία που μειώνουν την δυνατότητα στο να δώσει το 100% των δυνάμεών του, ειδικότερα σε επαγγελματικό επίπεδο. Παράλληλα, η κατηγορία αυτή του νάρθηκα προσφέρει την δυνατότητα στον οδοντίατρο να κάνει εξατομικευμένες τροποποιήσεις. Μπορεί λοιπόν να δημιουργήσει χώρο στην εσωτερική επιφάνεια του νάρθηκα για ασθενείς που φέρουν ακίνητους ορθοδοντικούς μηχανισμούς (σιδεράκια) ή να αυξήσει την ενίσχυση του νάρθηκα προσφέροντας επιπλέον προστασία στον αθλητή.
Τι γίνεται όμως με το κόστος της κατασκευής ενός τέτοιου αθλητικού νάρθηκα;
Το κόστος ενός εξατομικευμένου αθλητικού νάρθηκα είναι σίγουρα υψηλότερο από τις δυο άλλες υπάρχουσες κατηγορίες (προκατασκευασμένους και μερικώς προσαρμοζόμενους). Παρόλα αυτά, το όφελος είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από το κόστος μιας επανορθωτικής αποκατάστασης που είναι πιθανό να χρειαστεί ο αθλούμενος από τον οδοντίατρό του σε ενδεχόμενο τραυματισμό.
Πόσο χρονικό διάστημα χρειάζεται ο οδοντίατρος σε συνεργασία με το οδοντοτεχνικό εργαστήριο για να κατασκευάσει έναν οδοντιατρικό αθλητικό νάρθηκα;
Μόλις 2 ραντεβού. Στο πρώτο, γίνεται η λήψη των αποτυπωμάτων από τον οδοντίατρο και στο δεύτερο προσαρμόζεται και παραδίδεται ο νάρθηκας. Ο αθλούμενος λαμβάνει τον εξατομικευμένο νάρθηκα χωρίς κόπο και ταλαιπωρία. Θα πρέπει φυσικά να δίνονται οδηγίες για τον τρόπο καθαρισμού του, εξασφαλίζοντας την μακροβιότητα χρήσης του.
Ποια υλικά είναι αποδεκτά από την διεθνή Οδοντιατρική κοινότητα και χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός εξατομικευμένου προστατευτικού αθλητικού νάρθηκα;
Τα υλικά που είναι ευρέως αποδεκτά από την παγκόσμια οδοντιατρική κοινότητα και πολλούς οδοντιατρικούς οργανισμούς όπως η Αμερικάνικη Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ADA) είναι τα πολυμερή. Οι νάρθηκες κατασκευάζονται από φύλλα θερμοπλαστικού (EVA) που μπορεί να χρησιμοποιηθούν διαστρωματικά, απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων κρούσης, εμφανίζοντας ελαστικότητα, αντοχή στην απόσχιση, ουδέτερη γεύση και καμία τοξικότητα στο στόμα του αθλουμένου.
Θα μπορούσατε να μας δώσετε και μερικές πληροφορίες για τον τρόπο κατασκευής ενός οδοντιατρικού αθλητικού νάρθηκα;
Οι συσκευές θερμοσχηματισμού αποτελούν το μέσο για την κατασκευή ενός ασφαλούς νάρθηκα. Οι συσκευές αυτές διακρίνονται σε δυο υποκατηγορίες. Σε αυτές που λειτουργούν με υποπίεση (τύπου vacuum) και αναπτύσσουν πίεση λιγότερη του 1 bar και οι συσκευές θετικής πίεσης που αναπτύσσουν πίεση μέχρι 6 bar. Οι συσκευές υποπίεσης είναι δυστυχώς ακατάλληλες για να πληρεί ένας αθλητικός νάρθηκας αυστηρές προδιαγραφές. Αυτό συμβαίνει διότι η μικρή πίεση που δημιουργείται από την συσκευή προκαλεί μειωμένη προσαρμογή του υλικού στο εκμαγείο και τελικά παραμόρφωση και κακή εφαρμογή του νάρθηκα.
Τι συμβαίνει όμως με την άλλη κατηγορία συσκευών, δηλαδή τις συσκευές θετικής πίεσης; Αντίθετα με ότι προαναφέραμε, οι συσκευές που αναπτύσσουν πίεση μέχρι 6 bar, προσαρμόζουν τέλεια όχι μόνο 1 αλλά 2 και 3 φύλλα θερμοπλαστικού προσφέροντας εξαιρετική προστασία και εφαρμογή του νάρθηκα στο στόμα του αθλούμενου. Επιπλέον, η ισομερής κατανομή πιέσεως που παρέχει η συσκευή στο εκμαγείο των δοντιών του αθλητή, δημιουργεί επαρκές πάχος του νάρθηκα σε όλες τις περιοχές των δοντιών αλλά και των περιοδοντικών ιστών (ούλα).
Γνωρίζω ότι έχετε εκπαιδευτεί στη κατασκευή εξατομικευμένων προστατευτικών αθλητικών ναρθήκων από την Γερμανική εταιρία οδοντιατρικών υλικών Dreve. Πείτε μας λίγα λόγια για την εταιρία.
Η εταιρία Dreve Dentamid GmbH δραστηριοποιείται πολλά χρόνια στον χώρο κατασκευής αθλητικών ναρθήκων, παρέχοντας προστασία σε αθλητές παγκόσμιας κλάσης και ολυμπιακές αθλητικές ομάδες. Έχει εξατομικεύσει την κατασκευή προστατευτικού αθλητικού νάρθηκα ανάλογα με την ηλικία και το είδος του αθλήματος. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία υλικών και συσκευών θερμοσχηματισμού, καλύπτοντας τις ανάγκες δημιουργίας κάθε είδους νάρθηκα. Παράλληλα, είναι πρωτοπόρος στον σχεδιασμό και την παραγωγή ναρθήκων για διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης, θεραπείες βρυγμού ή λεύκανσης. Δεν είναι όμως επί του παρόντος να αναλύσουμε τις επιμέρους κατηγορίες.
Στην Ελλάδα από ποιά εταιρία αντιπροσωπεύεται επίσημα;
Στην Ελλάδα, ο όμιλος Dreve Dentamid GmbH αντιπροσωπεύεται επίσημα από την εταιρία εισαγωγής και εμπορίας οδοντιατρικών και οδοντοτεχνικών ειδών Medi Cross .
Συμπερασματικά, η χρήση προστατευτικού αθλητικού νάρθηκα σε κάθε μορφή αθλητικής δραστηριότητας θα πρέπει να αποτελέσει συνείδηση αλλά και αναγκαιότητα για κάθε αθλούμενο;
Καταλήγοντας, θα ήθελα να επισημάνω για άλλη μια φορά την αναγκαιότητα χρήσης εξατομικευμένου αθλητικού νάρθηκα σε αθλούμενους κάθε ηλικίας και αθλήματος που ενέχεται ο κίνδυνος τραυματισμού του στοματογναθικού συστήματος. Η πρόληψη του τραύματος αποτελεί ένα στοίχημα που θα πρέπει να κερδηθεί απ’ όλους μας και αφορά την ενημέρωση και την δράση του αθλούμενου, της οικογενείας, των αθλητικών συλλόγων αλλά και του κρατικού φορέα.
