« Έχει αλλάξει λίγο ο τρόπος που δουλεύουμε. Προσοχή όμως: Δεν σε κάνει καλύτερο γιατρό το μηχάνημα, θα πρέπει να συνεχίσεις να υπακούς στους κανόνες της Οδοντιατρικής »
Γράφει η Ελευθερία Γεωργοπούλου
Ένας εξαιρετικά δημιουργικός άνθρωπος με σπουδαίο όραμα και πάθος για την Ψηφιακή Οδοντιατρική φιλοξενείται σήμερα στο toothnews.gr.
Πρόκειται για τον Δρ. Παναγιώτη Λαμπρόπουλο, ο οποίος επανειλημμένως έχει αποδείξει πως η δια βίου μάθηση και η σκληρή δουλειά κάνουν μεγάλα πράγματα! Αποτυπώνει τη σύγχρονη εποχή της επιστήμης που λατρεύει και προσπαθεί να κάνει το μοίρασμα της γνώσης απαραίτητο και ενδιαφέρον.
Κουβαλά τον αναλογικό και τον ψηφιακό κόσμο και οι δύο τον συγκινούν και τον εκπλήσσουν δημιουργώντας του αυτοπεποίθηση ως προς τη δουλειά του, κάτι που ανακαλύπτεις πάρα πολύ γρήγορα αν τον συναναστραφείς.
Ο κύριος Λαμπρόπουλος μας μίλησε για το παρόν και το μέλλον, την 4D Οδοντιατρική, την πραγματικότητα, τους στόχους την εξέλιξη της Οδοντιατρικής και πολλά άλλα.
Κάναμε όντως μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στο φιλόξενο ιατρείο του στη Νέα Σμύρνη, την οποία παραθέτουμε.
Κύριε Λαμπρόπουλε πείτε μας γιατί επιλέξατε την Οδοντιατρική ή μήπως σας επέλεξε εκείνη;
Η απόφαση τότε ήταν πολυπαραγοντική. Πάρθηκε όταν ήμουν 16 χρονών στην πρώτη Λυκείου, προέρχομαι ξέρετε, από μια ιατρική οικογένεια, οπότε ο πατέρας μου είχε προσπαθήσει να με κατευθύνει προς την ιατρική.
Δεν ήθελα τόσο πολύ την ιατρική, σκέφτηκα ότι μ’ αρέσει να δουλεύω με τα χέρια, μου αρέσουν τα όμορφα χαμόγελα, μου αρέσει το μηχάνημα που λέγεται άνθρωπος και δεν ήθελα να είμαι και σε υπαλληλικές σχέσεις.
Οπότε αν όλα αυτά τα συνδυάσεις βγαίνει η Οδοντιατρική. Το αποφάσισα πολύ νωρίς και ευτυχώς μου «βγήκε» και μέχρι τώρα δεν το έχω μετανιώσει. Θεωρώ πολύ επικίνδυνο ίσως και άδικο που τα παιδιά καλούνται να αποφασίσουν για τη ζωή τους σε πολύ νεαρές ηλικίες.
Θα κάνετε το ίδιο στα παιδιά σας που έκανε ο πατέρας σας θα τα κατευθύνετε στην Οδοντιατρική;
Έχω μια κόρη στην εφηβεία, η οποία έχει δηλώσει πως θέλει να γίνει Ορθοδοντικός!
Ελπίζω να τα καταφέρει και να μην το μετανιώσει και εκείνη. Σε τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού τα αποτελέσματα έδειξαν πως της ταιριάζουν τα επαγγέλματα υγείας πάντως.
Η δεύτερη μου κόρη είναι μόλις 9 ετών και συνέχεια της αρέσει να είναι στο οδοντιατρείο της μητέρας της. Θα δούμε!
Κι εσείς είστε οικογένεια γιατρών, νομίζω ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Διδάκτωρ Προσθετολογίας Παν. Freiburg, Επιστ. συνεργάτης στο ΕΚΠΑ στο Δ.Σ της Στοματολογικής Εταιρείας Ελλάδος, στο Δ.Σ της Ελληνικής Προσθετικής Εταιρείας, ιατρείο, εισηγητής σε συνέδρια, ημερίδες, κ.λ.π, θα λέγαμε ότι είστε non stop επιστήμονας, ανήσυχος και μέσα στις εξελίξεις της οδοντιατρικής .
Στην ουσία η ενασχόλησή μου μ’ αυτό το κομμάτι των επιστημονικών εταιρειών και των ομιλιών άρχισε γιατί θεωρώ ότι είναι πολύ βαρετό να είσαι μόνος σου σε ένα ιατρείο και να μιλάς μόνο με τον εκάστοτε ασθενή σου.
Προσπάθησα λοιπόν να φτιάξω μία ωραία ομάδα στο ιατρείο ,το οποίο θεωρώ είναι το πιο δύσκολο και συγχρόνως το πιο σημαντικό βήμα για τη σωστή λειτουργία του, να φτιάξεις δηλαδή μια ομάδα που να σε υποστηρίζει και να την υποστηρίζεις.
Το κομμάτι του ΗR στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς πάσχει δυστυχώς όσον αφορά τα οδοντιατρεία. Αυτό μου έδωσε την πολυτέλεια να κάνω κάποια περιστατικά τα οποία είναι με πιο μοντέρνες μεθόδους , να είμαι δυο φορές την εβδομάδα στο Πανεπιστήμιο, να είμαι σε σεμινάρια , συνέδρια κ.τ.λ.
Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό γιατί εκπαιδεύτηκα σε Πανεπιστήμιο της Γερμανίας με υψηλή ποιότητα με τις τότε μοντέρνες μεθόδους , οι οποίες ήταν αναλογικές μεν αλλά στα όρια να αρχίσουν να ψηφιοποιούνται κάποια πράγματα.
Η γενιά μου γενικά είναι τυχερή γιατί έχει εκπαιδευτεί πολύ καλά αναλογικά και έπειτα πέρασε στην ψηφιακή Οδοντιατρική. Προσωπικά είχα την ευχέρεια να παρακολουθήσω όλη την εξέλιξη της λεγόμενης ψηφιακής Οδοντιατρικής. Και χρησιμοποιώ τη λέξη τύχη γιατί νομίζω πως είμαστε η τελευταία γενιά που έζησε και ζει αυτή την εξέλιξη από το μηδέν.
Οι προηγούμενες γενιές δεν πρόλαβαν και πρέπει να ενσωματωθούν στα νέα δεδομένα και σκέψης και υλικών και εξοπλισμού. Γιατί η Οδοντιατρική δεν είναι μόνο χέρια αλλά χρειάζεται και νους.
Ναι, δεν είσαι ένας τεχνίτης που σου μαθαίνουν να κάνεις κάποια πράγματα σωστά. Εμείς που ασχολούμαστε με την Προσθετική, νιώθουμε λίγο αρχιτέκτονες ενός project στο οποίο χρησιμοποιείς τις διαφορετικές οδοντιατρικές ειδικότητες για να οδηγήσεις το περιστατικό εκεί που θα ήθελες.
Και χαίρεσαι για το αποτέλεσμα
Βεβαίως χαίρομαι, αλλά και οι ασθενείς απολαμβάνουν το αποτέλεσμα.
Μιλήστε μας για την 4D Οδοντιατρική, είστε από τους πρωτοπόρους που μας την συστήνετε και για τη Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) στην Οδοντιατρική φυσικά.
Στην Οδοντιατρική το 4D ορίζεται ως η ενσωμάτωση της εξατομικευμένης κίνησης της κάτω γνάθου του ασθενούς μέσα στο πλάνο θεραπείας μας.
Για εμένα που μου αρέσει η τεχνολογία και τα ψηφιακά είναι ένας ωραίος δρόμος που στην ουσία πας ακόμα πιο κοντά στη σωστή πρόβλεψη του περιστατικού σου, οπότε είμαι χαρούμενος που είμαι στις πρώτες ομάδες που ασχολούμαστε με αυτές τις καινοτομίες στην Ελλάδα.
Στο εξωτερικό είναι λίγο πιο μπροστά κάποιοι συνάδελφοι αλλά συνεχίζει όλο αυτό το κομμάτι της ψηφιακής Οδοντιατρικής, της ψηφιακής εξέλιξης να μας εκπλήσσει. Κάθε μήνα υπάρχουν εξελίξεις. Πρέπει να είσαι ενήμερος και να αποφασίζεις ποιες από αυτές θα ενσωματώνεις στην καθημερινότητά σου ή είναι ένα κομμάτι σαν τους διάττοντες αστέρες που δεν έχει διάρκεια άρα δεν το χρειάζεσαι. Αυτά όσον αφορά το 4D.
Ως προς το ΑΙ που είναι και στη μόδα, είναι ένα πάρα πολύ όμορφο εργαλείο. Μπορούν τα μηχανήματα ή τα λογισμικά που δουλεύουμε να συλλέγουν συνεχώς πληροφορίες από τα περιστατικά του ιατρείου μας (ανώνυμα), άλλων ιατρείων, κλινικών και εργαστηρίων παγκοσμίως και βάσει αυτών να προτείνουν λύσεις για διάγνωση, σχέδιο θεραπείας και αποκατάσταση. Π.χ υπάρχουν ειδικά λογισμικά που «φορτώνεις» την αξονική τομογραφία ενός ασθενούς και προτείνουν πιθανές διαφορετικές διαγνώσεις. Ο γιατρός καλείται να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει την πρόταση του λογισμικού με βάση τις γνώσεις και την εμπειρία του. Άλλα λογισμικά μπορούν να προτείνουν διαφορετικά ψηφιακά διαγνωστικά κερώματα ώστε να μπορείς να επιλέξεις μαζί με τον ασθενή τον σχεδιασμό του χαμόγελού του.
Από τη μια πλευρά είναι γοητευτικό γι’ αυτούς στους οποίους αρέσει η τεχνολογία. Από την άλλη πλευρά , σε κάνει να αναρωτιέσαι για το πόσο θα ρομποτοποιηθούν οι διαδικασίες στο επάγγελμά μας.
Εσείς χρησιμοποιείτε την τεχνολογία ΑΙ στο ιατρείο σας;
Μέσα στον ενδοστοματικό σαρωτή μας υπάρχει τεχνολογία ΑΙ, με τη βοήθεια της οποίας το σύστημα απορρίπτει τα στοιχεία της σάρωσης που δεν χρειάζονται.
Κερδίζουμε έτσι χρόνο, υλικά, έχουμε καλύτερη προβλεψιμότητα και αρχειοθέτηση. Έχει αλλάξει λίγο ο τρόπος που δουλεύουμε. Προσοχή όμως: Δεν σε κάνει καλύτερο γιατρό το μηχάνημα, θα πρέπει να συνεχίσεις να υπακούς στους κανόνες της Οδοντιατρικής για να έχεις ένα σωστό αποτέλεσμα.
Γι΄ αυτό είπατε νωρίτερα ότι είμαι τυχερός που έχω ξεκινήσει με το αναλογικό πρωτόκολλο και έφτασα στο ψηφιακό
Σωστά.
Καθώς λοιπόν η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, τι μπορούμε να περιμένουμε να δούμε ακόμη πιο συναρπαστικό τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με αυτά που συζητάμε με συναδέλφους και συνεργάτες, νομίζω ότι σιγά σιγά πάμε σε μια διαδικασία όπου θα μπορούμε να δείχνουμε στον ασθενή ένα δικό του ΑΒΑΤΑΡ!
Πως θα είναι η δουλειά που σχεδιάζουμε στο στόμα του κι αυτό να έχει και κίνηση, θα δείχνει τον ασθενή να μιλάει, να τραγουδάει και να δαγκώνει. Δεν θα του δείχνεις απλώς μια φωτογραφία, αλλά ένα τρισδιάστατο video που θα απεικονίζει τον εαυτό του με τα νέα του δόντια. Η τεχνολογία αυτή μας βοηθάει στο κομμάτι της εκπαίδευσης των φοιτητών μας, της πρόβλεψης και του σχεδίου θεραπείας μας ώστε να εξελιχθεί το περιστατικό ακριβώς όπως σχεδιάστηκε.
Επίσης είναι ένα σημαντικό εργαλείο marketing προς τον ασθενή, Κι εμείς ως ασθενείς έχουμε εξελιχτεί σε σχέση με 20 χρόνια πριν. Όταν ξεκίνησα πριν 20 χρόνια οι ασθενείς όλων των ηλικιών δεν είχαν τις ίδιες αισθητικές απαιτήσεις που έχουν σήμερα.
Καταλαβαίνουμε πως οι τεχνολογικές καινοτομίες στην Οδοντιατρική βελτιώνουν τις οδοντιατρικές θεραπείες τις κάνουν πιο αποτελεσματικές, γρήγορες, ακριβείς και λιγότερο επεμβατικές. Οι ασθενείς θα μπορούν να τις εμπιστευτούν και να δεχθούν το νέο κόστος που διαμορφώνεται;
Το κόστος των θεραπειών δεν έχει αυξηθεί επειδή δουλεύουμε ψηφιακά. Δεν τον ενδιαφέρει τον ασθενή αν θα δουλέψεις ψηφιακά ή όχι. Ο ασθενής θα πάρει άριστη ποιότητα με περισσότερη ακρίβεια και πολύ πιο σύντομα. Αποκαταστάσεις που χρειάζονταν μια εβδομάδα, τώρα μπορούν να παραδοθούν το ίδιο βράδυ ή την άλλη ημέρα το πρωί.
Στην ουσία είναι εργαλεία που βοηθάνε εμάς στην καθημερινότητά μας. Δυστυχώς, δεν ξέρω αν κάνεις ποτέ απόσβεση. Βελτιώνεις την δουλειά σου επενδύοντας σε αυτήν. Επίσης, περνάμε πιο ωραία στη δουλειά.
Για τι κόστος μιλάμε;
Το κόστος είναι μια πολύ μεγάλη κουβέντα. Η τεχνολογία στην Οδοντιατρική εξελίσσεται συνεχώς. Κάθε 2 -3 χρόνια βγαίνει ένα καινούριος ενδοστοματικός ψηφιακός σαρωτής , τον οποίο θα ήθελε κανείς να έχει στο ιατρείο του. Δυστυχώς, το υψηλό κόστος δεν επιτρέπει την συνεχή ανανέωση του εξοπλισμού. Το σίγουρο είναι ότι εάν μπει κανείς στο «χορό» της ψηφιακής τεχνολογίας, εκείνη ζητά συνεχώς να επενδύσεις εκ νέου.
Η επένδυση δεν αφορά μόνο χρήματα, αλλά πολύ περισσότερο αφορά χρόνο. Χρόνο εκπαίδευσης του γιατρού αλλά όλης της ομάδας του στο νέο τρόπο εργασίας. Υπάρχει μια εξατομικευμένη καμπύλη εκμάθησης που για κάποιον μπορεί να είναι 2 περιστατικά για κάποιον άλλο 20.
Χρειάζεται κόπος, χρόνος και κόστος για να τη βάλεις στην καθημερινότητά σου αλλά όταν αρχίσεις να δουλεύεις με αυτό τον τρόπο, δύσκολα μπορεί να γυρίσεις πίσω.
Υποστηρίζετε κι εσείς ότι η αναλογική Οδοντιατρική δεν πρέπει να βρεθεί στο περιθώριο λόγω της ψηφιακής τεχνολογίας;
Θεωρώ πολύ σημαντικό να έχεις τη γνώση και την εμπειρία να διαλέξεις από τον ψηφιακό και από τον αναλογικό κόσμο ό,τι έχει να σου δώσει καλύτερο για την καθημερινότητα του ιατρείου σου.
Είναι για όλους η ψηφιακή τεχνολογία;
Η ψηφιακή τεχνολογία απευθύνεται σε όλους μας. Ο κάθε συνάδελφος μπαίνει μέχρι εκεί που μπορεί. Και είναι πολύ ωραίο αυτό. Ο κόσμος προχωρεί είτε με εσένα είτε χωρίς εσένα. Είναι φιλοσοφικό το ερώτημα για το πότε θα ανέβεις στο λεωφορείο.
Το γεγονός ότι η Οδοντιατρική πάει προς τα εκεί είναι αυτονόητο. Συνεργάζεται η επιστήμη μαζί με τη βιομηχανία και πάνε κάπου αυτό τον κλάδο και τρέχοντας μάλιστα. Είναι δική σου η απόφαση αν θα μπεις ή δεν θα μπεις, αλλά αυτό το όχημα δεν θα σταματήσει να τρέχει.
Δηλαδή πως ξεκινάς δειλά – δειλά;
Αρχικά χρειάζεσαι ένα ενδοστοματικό σαρωτής για να ψηφιοποιήσεις άμεσα τα αποτυπώματά σου και να τα στέλνεις ηλεκτρονικά στους συνεργάτες οδοντοτεχνίτες.
Οι σαρωτές όσο περνά ο καιρός γίνονται και πιο οικονομικοί. Θεωρώ πως μετά από μερικά χρόνια όταν τα παιδιά μας θα ανοίγουν τα δικά τους ιατρεία ,το σκάνερ θα ανήκει στο βασικό εξοπλισμό. Η τεχνολογία σε καθοδηγεί και σου δημιουργεί ανάγκες που δεν ήξερες πως τις είχες.
Και ζητάνε βοήθεια για τη συνέχεια;
Ναι. Επίσης αν όχι όλοι ,οι περισσότεροι συνεργάτες Οδοντοτεχνίτες, τους οποίους «κτύπησε» με την καλή έννοια νωρίτερα η τεχνολογική εξέλιξη και επένδυσαν πολύ μεγάλα ποσά, χωρίς εμείς οι Οδοντίατροι πολλές φορές να το ξέρουμε, έχουν ψηφιοποιηθεί.
Υπάρχουν γιατροί σε μεγαλύτερη ηλικία που δεν το καταλαβαίνουν αυτό. Δηλαδή παίρνουν έναν μεταλλικό σκελετό και νομίζουν πως είναι από το κλασσικό χυτήριο ενώ ο συνεργάτης τους το έχει κάνει cad cam, το έχει κάνει ψηφιακά. Ακόμα και αυτοί που νομίζουν πως δεν είναι στην ψηφιακή οδοντιατρική είναι κατά το ήμισυ γιατί ο τεχνίτης τους είναι!
Ποια είναι η γνώμη σας για τη χρήση του Πρωτοξείδιο του αζώτου στα ιατρεία;
Προσωπικά η χρήση του πρωτοξειδίου ή η ενδεχόμενη μέθη στα οδοντιατρεία με βρίσκει σύμφωνο. Είμαι υπέρ, με πολύ καλή εκπαίδευση και σοβαρή πιστοποίηση, η οποία θα προτιμούσα να είναι κρατική, να μην είναι ιδιωτική. Θα πρότεινα συνάδελφοι αναισθησιολόγοι νόμιμα να πηγαίνουν στα ιατρεία που είναι κατάλληλα εξοπλισμένα γι’ αυτό και να παρέχουν μέθη στους ασθενείς μας.
Πρέπει να έρθει στην Ελλάδα όπως ισχύει σε μεγάλα ιατρεία της Ευρώπης και της Αμερικής. Έχω ασθενείς που το ζητάνε (φοβικοί ασθενείς, ΑΜΕΑ). Αναγκαζόμαστε να πάμε στα ελάχιστα νοσοκομεία που μας παρέχουν αυτή τη δυνατότητα. Θα έλεγα ότι έχουμε καθυστερήσει κιόλας. Είμαι χαρούμενος που επιτράπηκε.
Ένα σωστό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, φθάνει να το αντιμετωπίσουμε κι εμείς σοβαρά και οι ασθενείς να γνωρίζουν ότι είμαστε εκπαιδευμένοι, πιστοποιημένοι για να νιώθουν ασφαλείς.
Ποιο είναι το επίκαιρο θέμα αυτό το διάστημα της Στοματολογικής Εταιρείας Ελλάδος και της Ελληνικής Προσθετικής Εταιρείας που είστε μέλος και συμμετέχετε στο Δ.Σ;
Η Στοματολογική Εταιρεία έχει ένα πολύ όμορφο στόχο, ο οποίος αναγράφεται στο καταστατικό της και αφορά την πρόθεση να ενημερώνει τον οδοντίατρο που βρίσκεται μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, γι’ αυτό και τα ετήσια συνέδριά της γίνονται εναλλάξ στη βόρεια, στη νότια και στη κεντρική Ελλάδα. Φέρνουμε τη γνώση πιο κοντά στους περιφερειακούς Οδοντίατρους.
Βέβαια να τονίσω ότι διοργανώνουμε το 60ο Συνέδριο το 2024 που θα είναι επετειακό. Ένα πολύ μεγάλο Συνέδριο για τα Ελληνικά δεδομένα , το οποίο θα γίνει στην Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου 2024.
Το ωραίο στην Ελληνική Προσθετική Εταιρεία είναι πως γίνονται συνέδρια και ημερίδες που παρέχουν πολύ σύγχρονη γνώση για τα θέματα που αφορούν την Προσθετική. Είναι μεγάλη μου χαρά που είμαι και με αυτή την αξιόλογη ομάδα επιστημόνων, γιατί κάνουμε συνέδρια πολύ ενδιαφέροντα που αφορούν την καθημερινή οδοντιατρική πράξη.
Το Rising Stars που διοργανώνεται 3 – 4 Φεβρουαρίου 2024 στους χώρους του Πανεπιστημίου είναι σε συνέχεια της περσινής επιτυχημένης διημερίδας και θα είναι πολύ ωραίο να καθιερωθεί γιατί δίνει βήμα σε νέους συναδέλφους, απόφοιτους του μεταπτυχιακού της Προσθετικής και όχι μόνο.
Τι προσωπικούς στόχους έχετε για το μέλλον; Ποια είναι η πρόκληση για ιατρούς που ακολουθούν τις εξελίξεις όπως εσείς;
Θέλω να μπορώ πρακτικά και με υπομονή να ακολουθώ όλες τις εξελίξεις γιατί στην Ελλάδα είναι καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλία, η ομάδα μου να είναι έτσι όμορφη, υγιής και να αναπτυσσόμαστε. Μου αρέσει πολύ το κομμάτι του Πανεπιστημίου και θα προσπαθούσα ίσως μια πιο στενή εξέλιξη συνεργασίας εκεί.
Είναι αναγκαίο και πολύ αναζωογονητικό να μιλάς με τους μεταπτυχιακούς σου, παιδιά 23 – 24 χρονών που έχουν πολύ όρεξη για δουλειά, φρέσκιες ιδέες κι εκεί νιώθεις ότι πας το έργο παρακάτω.
Εύχομαι να το πετύχετε!
Χρειάζεται κουράγιο και υγεία ψυχική και σωματική.
Υπάρχει μια αναγκαιότητα, λένε, στον άνθρωπο να περάσει από αυτή τη ζωή και να αφήσει ένα στίγμα, μια υπογραφή. Το δικό σας ποιο θέλετε να είναι;
Θέλω σαν άνθρωπος και σαν γιατρός, οι ασθενείς μου και η οικογένειά μου να λένε καλά λόγια για εμένα ,γιατί εν γνώσει μου δεν έχω βλάψει κανέναν. Κι αν μπορέσω, με όλους αυτούς τους συναδέλφους που προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα, να πάμε τη γνώση παρακάτω και να αφήσουμε ένα λιθαράκι γνώσης θα ήταν ευτύχημα!
Γιατί ως γνωστόν για να βλέπουμε πιο μακριά στεκόμαστε σε ώμους γιγάντων. Να αφήσουμε κι εμείς με τη σειρά μας ένα κομματάκι γνώσης για να το πάρει η επόμενη γενιά , να το πάει κι εκείνη παρακάτω.
